Het menselijk hart pompt 4 tot 5 liter bloed het lichaam rond per minuut. Per dag is dit maar liefst 7.000 (!) liter. Het hart wordt gevoed via de kransslagaders, die als een krans rond het hart liggen.
De belangrijkste doodsoorzaak in de westerse wereld (waaronder Nederland) is het krijgen van een hartinfarct. In de volksmond wordt dit ook wel een hartaanval genoemd. Een hartinfarct is een gevolg van de vernauwing van de kransslagaders die het hart van zuurstof en voedingsstoffen voorzien. De vernauwing in de kransslagaders zorgt ervoor dat het hart minder zuurstof opneemt en dus een beschadiging oploopt of zelfs deels afsterft.
Bij een hartaanval voelt de hartpatiënt een zware, drukkende pijn achter het borstbeen die soms uitstraalt naar de kaken, schouders of armen. Vaak gaat de hartaanval gepaard met zweten, het bleek worden van het gelaat en het misselijk worden. De pijn moet constant aanvoelen, als er sprake is van een stekende pijn is de kans klein dat het een hartinfarct betreft.
Oorzaak hartinfarct/ hartaanval
De oorzaak van de vernauwing van de kransslagaders is vaak aderverkalking. Zeldzame oorzaken van een hartinfarct zijn dissectie van de wand van een kransvat, embolisatie van een stolsel vanuit de linker hartkamer of vasculitits van een kransvat.
Aderverkalking (atherosclerose) zorgt voor een verharding en vernauwing van de vaatwanden zodat ze minder elastisch worden. In een gezond lichaam dringen witte bloedcellen zich door de binnenlaag van de slagaderwand naar binnen en nemen lipiden in het bloed op. Nadat de cellen afsterven komt de inhoudt op de binnenlaag van de slagaderwand terecht, dit zorgt voor een vettige laag – een plaque – op de binnenkant van de slagaders. Bij een gezond lichaam blijft de plaque constant terwijl bij aderverkalking de plaque blijft groeien tot het op een gegeven moment de gehele bloedstroom in de slagader afsluit. De werking van het gehele vaatstelsel wordt hierdoor sterk minder.
Als de bloedtoevoer in het hart wordt afgesloten is er sprake van een hartinfarct maar dit kan ook elders in het lichaam plaatsvinden, zoals de hersenen (herseninfarct ). Als een atherosclerose optreedt in de benen wordt gesproken van perifere vaatziekte, mensen met deze ziekte kunnen last hebben van de benen bij het lopen (etalagebenen)
Belangrijk om te bepalen welk risico u loopt op een hartinfarct is de leeftijd (hoe jonger hoe minder kans op hart- of vaatziekten), het geslacht (vrouwen lopen een groter risico na de overgang) en de erfelijkheid. Daarnaast zijn er een aantal factoren die de kans op een hartinfarct vergroten en waar u dus invloed op kunt uitoefenen. De meeste risicovolle factoren zijn;
- Het hebben van suikerziekte
- Roken
- Het hebben van een hoge bloeddruk
- Een te hoog cholesterolgehalte
- Overgewicht
- Stress
Behandeling
Bij een acute hartaanval is het zaak de hartpatiënt zo snel mogelijk naar het ziekenhuis te brengen. Via een dotterprocedure kan de sluiting van het kransvat dan worden opgeheven. Snelheid is hier van belang: hoe sneller de blokkade wordt opgeheven hoe minder definitieve schade de hartspier oploopt.
Gemiddeld kan men er van uit gaan dat indien het stolsel binnen 2 uur verwijderd wordt, het litteken (de schade) op de hartspier met 60% wordt verminderd. Indien het stolsel pas na 6 uur wordt verwijderd hersteld de beschadigde hartspier zich slechts voor ongeveer 20 – 30%.
Complicaties hartinfarct
Er zijn verschillende complicaties die men kan krijgen bij een hartinfarct. Denk aan ventrikelfibrilleren, hartfalen, kleplijden, ontstekingen in het hart, enzovoort. De twee belangrijkste worden hieronder besproken.
Ventrikelfibrilleren
Het optreden van ventrikelfibrilleren is bij een acute hartaanval is de meestvoorkomende onmiddellijke doodsoorzaak. Ventrikelfibrilleren is het ongecontroleerd samentrekken van de spiervezels van de hartkamer. Gevolg is dat het hart wel samentrekt maar geen bloed meer pompt, het lichaam wordt dan niet meer van zuurstof voorzien. Slachtoffers verliezen vanwege dit zuurstoftekort in de hersenen binnen 10 seconden al het bewustzijn. Als er niet wordt ingegrepen ontstaat al binnen ongeveer 5 minuten een blijvende hersenbeschadiging en binnen 10 minuten zal het slachtoffer overlijden.
Een hartmassage en kunstmatige beademing (of mond-op-mondbeademing) zorgen ervoor dat het slachtoffer tot wel tientallen minuten langer kan leven. Deze minuten kunnen cruciaal blijken. Het is van belang de persoon in leven te houden totdat de ambulance komt met een defibrillator (ook wel bekend als: AED) die het hart weer kan opstarten.
Hartfalen
De schade aan de hartspier kan dusdanig groot zijn dat het slachtoffer acuut komt te overlijden of chronisch last krijgt van hartfalen.
Deel deze pagina op >
by 