Dwarslaesie

Het ruggenmerg is het deel in het lichaam van het centrale zenuwstelsel dat zich in het wervelkanaal bevind. Het ruggenmerg is ongeveer 40 – 45 cm lang ( bij volwassenen) en heeft een diameter van ongeveer 1 cm. Op het eerste gezicht lijkt het gek dat de ruggenmerg een onderdeel van het centrale zenuwstelsel is. Het ruggenmerg bevat echter naast de zenuwbanen ook zenuwcellen die de signaalverwerking van de zintuigen en de uitgaande signalen naar de spieren op zich nemen.

Een dwarslaesie is een onderbreking in de ruggenmerg waarbij de zenuwbanen en zenuwen onder het niveau van van de dwarslaesie uitvallen. Met andere woorden: de zenuwen en spieren (en eventueel andere lichaamsfuncties) onder de dwarslaesie werken niet meer, het is dan ook een zeer ernstig letsel.

Een dwarslaesie wordt meestal veroorzaakt door een letsel in het ruggenmerg of door een aangeboren aandoening.

Gradaties dwarslaesie

Een dwarslaesie kan zijn: compleet of incompleet.

• Bij een complete dwarslaesie zijn de zenuwbanen geheel doorbroken. Het gevolg is dat er helemaal geen gevoel of functioneren meer mogelijk is vanaf dat punt. Herstel van een complete dwarslaesie is niet mogelijk
• Bij een incomplete dwarslaesie zijn de zenuwen ‘slechts’ beschadigd of zijn ze niet helemaal doorbroken. Bij een incomplete dwarslaesie is enig herstel mogelijk, maar ieder herwonnen herstel kan ook slechts tijdelijk zijn aangezien de schade blijft bestaan.

Zoals reeds verteld hangt de uitval van lichaamsfunctie vast aan de hoogte van de dwarslaesie. Er kan sprake zijn van tetra- of quadriplegie of paraplegie.

• Bij een tetra- of quadriplegie is er sprake van een volledige verlamming; van de nek af naar onderen. Vaak is een beschadiging van de zenuwen tussen de 8e thoracale wervel en de 2e cervicale wervel. Alle vier de ledematen hebben helemaal geen gevoel en functioneren meer. Dit komt voor bij een hoge dwarslaesie.
• Bij een paraplegie is er sprake van verlamming van de benen en het bijbehorende gedeelte van de romp. De zenuwen tussen de 5e lendenwervel en de 7e thoracale wervel zijn dan beschadigd. Deze vorm komt voor bij een hoge en lage dwarslaesie.

Gevolgen

Personen met een dwarslaesie kunnen variëren in de mate van invaliditeit. Een dwarslaesie is helaas niet te genezen. De belangrijkste behandeling in het kader van rehabilitatie is het terugkrijgen van de zelfstandigheid en onafhankelijkheid. Fysiotherapie is vaak gericht op het verkrijgen van kracht en het bereik van de spieren. Ook zal de persoon afhankelijk worden van een rolstoel.

Indien de dwarslaesie te wijten is aan een traumatische verwonding aan het ruggenmerg ontstaat er vaak een ontsteking. Een bijkomend gevolg van de dwarslaesie is dan vaak chronische zenuwpijn in de gebieden rondom de dwarslaesie. Er wordt gespeculeerd dat de “fantoom pijn” die kan worden ervaren een gevolg is van het verkeerd interpreteren van deze zenuwpijn door de hersenen.

De vermindering of het verlies van het gevoel in de benen kan niet alleen leiden tot het beperkt lopen, ook moet men ervoor waken tevens andere aandoeningen op te lopen. Denk hierbij aan doorliggen, trombose en longontsteking. Ook moet men verkopen dat de persoon met dwarslaesie overgewicht krijgt omdat dit de revalidatie ernstig in de weg staat en de kans op andere aandoeningen vergroot.

by